Ondersteuning na de bevalling

Volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde is de eerste maand na de bevalling bepalend voor de toekomstige gezondheid van de moeder.

 

De geboorte van een kind is een heel intense en emotionele ervaring. Voor de moeder is het een ingrijpende gebeurtenis, zowel op energetisch als op emotioneel niveau. Het vraagt van haar veel kracht en energie om een kind te baren en daarna haar kind te voeden en te verzorgen.  De krachtinspanning en het bloedverlies tijdens de bevalling, de onderbroken nachten na de geboorte en het opstarten van de borstvoeding kunnen erg uitputtend zijn. Daarnaast treden er na de bevalling hormonale veranderingen op en kan het moederschap een bijzondere psychische impact hebben waardoor de moeder zich emotioneel onstabiel kan voelen.

 

Het kan enkele maanden duren voordat de moeder lichamelijk opnieuw hersteld is en ze weer een psychisch evenwicht gevonden heeft. In het westen wordt van een moeder verwacht dat ze na enkele weken na de geboorte van haar kind weer is hersteld. In traditionele culturen nemen vrouwen een maand na de bevalling volledige rust om goed aan te sterken. Warm blijven tijdens en na de bevalling is hierbij essentieel voor de moeder. Wanneer de moeder de tijd en rust neemt om te werken aan haar herstel zal zij hier de rest van haar leven profijt van hebben.

Een van de drie belangrijkste factoren die van belang wordt geacht voor de gezondheid van vrouwen in de periode na de bevalling wordt “zorg voor het externe” genoemd. Volgens de Chinese geneeskunde betekent dit bescherming tegen wind en het vermijden van kou en tocht. Tijdens de bevalling wordt een grote aanslag gedaan op wat in het Chinees ‘wei Qi’ wordt genoemd. Wei Qi beschermt het immuunsysteem van het lichaam, in het bijzonder de oppervlakte (het externe) van het lichaam en de longen.

Acupunctuur kan helpen om dit herstelproces te bevorderen en klachten die na de geboorte zijn ontstaan, te verminderen. Acupunctuur helpt de melkproductie te bevorderen en kan ondersteuning bieden bij andere veel voorkomende uitdagingen waar nieuwe moeders mee geconfronteerd kunnen worden.

Denk hierbij aan o.a.

  • vermoeidheid, uitputting

  • stress / emotioneel uit balans

  • slaapproblemen

  • bloedverlies

  • spierzwakte of spierpijn

  • te weinig melkproductie of problemen met de borstvoeding

  • mastitis (borstontsteking)

  • aambeien

  • overgewicht

  • urinaire problemen

  • pijnklachten

  • wondgenezing keizersnede / herstel littekenweefsel

  • postnatale depressie

 

 

Menopauze

De Chinese geneeskunde hanteert een alternatieve benadering van de overgang dan gebruikelijk is in het Westen. Het perspectief op de menopauze is geworteld in een matriarchale traditie waarin vrouwen, met name door hun moederschap, een centrale rol innemen. Na het beëindigen van de menstruatie wordt gesteld dat het "bloed" het hart kan voeden, waardoor vrouwen worden voorbereid op hun positie als “wijze vrouw” binnen de gemeenschap. Binnen deze visie vormt de menopauze een nieuwe levensfase, gekenmerkt door harmonie en welzijn, en zou niet geassocieerd moeten worden met negatieve symptomen of ziektebeelden.

De overgang is een natuurlijk transformatieproces in het leven van een vrouw, waarbij de menstruatie geleidelijk onregelmatig wordt en uiteindelijk stopt. Gedurende deze periode verandert de vruchtbaarheid van de vrouw. Volgens de Chinese geneeskunde is de nier-energie, ook wel nier-Jing genoemd, essentieel voor zowel vitaliteit als vruchtbaarheid. Deze energie kent twee componenten: yin en yang, die onder andere zijn gerelateerd aan de hormonen oestrogeen en progesteron. Een afname van één component verstoort het evenwicht tussen beide. Tijdens de overgang neemt zowel het yin- als het yang-aspect van de nier-energie af. Yin zorgt voor voeding en verkoeling; een tekort leidt tot warmtegerelateerde klachten. Yang is verantwoordelijk voor verwarming en beweging; een tekort uit zich in koudegevoelens en verminderde energie. Naast de nieren spelen de uterus, het hart, de lever en de milt eveneens een rol bij overgangsverschijnselen.

Men dient onderscheid te maken tussen de overgang en de menopauze. De menopauze verwijst specifiek naar de laatste menstruatie; pas wanneer gedurende twaalf maanden geen menstruatie heeft plaatsgevonden, is de menopauze voltooid. De overgang begint doorgaans tussen het 45e en 55e levensjaar en duurt gemiddeld vier tot zes jaar. Hoewel de overgang geen ziekte betreft, kunnen hormonale veranderingen leiden tot zowel fysieke als psychische klachten.

Veelvoorkomende symptomen in deze levensfase zijn menstruatieveranderingen, opvliegers, emotionele instabiliteit, vaginale klachten, verminderd libido, vermoeidheid, gewrichtspijn, depressie en hartkloppingen. De meerderheid van de vrouwen ervaart verschillende van deze klachten. Acupunctuur kan ondersteunend zijn bij hormonale disbalans ongeacht de leeftijd. Een belangrijk voordeel van acupunctuur is het minimale risico op bijwerkingen, in tegenstelling tot hormoontherapieën die klachten zoals misselijkheid, hoofdpijn en pijnlijke borsten kunnen veroorzaken.

Hoewel acupunctuur het natuurlijke proces van de overgang niet kan stoppen, kunnen behandelingen – vooral bij ernstige klachten – het verloop ervan aanzienlijk verlichten door het herstel van energiebalans te bevorderen en het lichaam te ondersteunen.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een reumatische aandoening die chronische pijn veroorzaakt in de spieren en het bindweefsel. Het krijgt om die reden de naam weke delen-reuma of spierreuma. De term geeft dus weer wat de voornaamste symptomen zijn die deze aandoening kenmerken, hoewel daar meestal nog een uitgebreid aantal andere fysieke klachten bijkomen. Door de pijn en vermoeidheid ervaart de patiënt in de meeste gevallen een grote impact op de dagelijkse bezigheden. Ook de sociale en psychologische gevolgen van deze aandoening zijn zeker niet te onderschatten. Fibromyalgie treft tussen de twee en vijf procent van de bevolking, waarvan het grootste aantal bestaat uit vrouwen tussen 25 en 60 jaar.

Diagnose

Westerse geneeskunde heeft moeite met het diagnosticeren aangezien in het laboratorium niet aangetoond kan worden dat er ontstekingen zijn noch dat er spierschade is die pijn veroorzaakt. Een combinatie van pijn over het gehele lichaam gedurende tenminste 3 maanden en een positieve pijn response op minimaal 11 van de 18 gevoelige punten wordt door het American College of Rheumatology gebruikt als hulpmiddel voor de diagnose. Westerse geneeskunde behandelt fibromyalgie voornamelijk medicamenteus zoals met slaap- en pijnmedicatie en/of antidepressiva. Komen deze patiënten in een ziekenhuis terecht in een pijncentrum, dan kunnen ze ook multidisciplinair worden opgevolgd door kinesisten, ergotherapeuten, diëtisten en pijnpsychologen. Ook hydrotherapie wordt in sommige ziekenhuizen aangeboden.

Hypothese

Er zijn enkele theorieën waarom de ziekte zich ontwikkelt. Het is geweten dat emoties de pijnmodulatie langs de spinale en supraspinale mechanismes beïnvloeden. De huidige hypothese suggereert dat fibromyalgie zich ontwikkelt door een samenspel van genetische predispositie, stresserende gebeurtenissen in het leven, inflammaties en cognitieve en emotionele factoren. Deze combinatie kan leiden tot veranderingen van het zenuwstelsel met inclusie van een hyperactivatie van de breinzones die verantwoordelijk zijn voor pijnsensatie. Een andere hypothese zegt iets over de rol van het immuunsysteem in relatie tot inflammatie van het neurologisch systeem, waarbij de immuniteitstrigger zorgt voor een verlaagde prikkeldrempel. Sommige studies bevestigen een verandering in de verhouding en functie van de darmflora wat kan leiden tot “leaky gut “ (lekkende darm) waardoor er schadelijke substanties in de bloedbaan terecht komen en zo een immunologische reactie teweegbrengen. Veranderingen in de darmen-hersenen relatie kan een effect hebben op serotonine en dopamine wat de gemoedsveranderingen mee kan bepalen.

Symptomen

  • Prikkelbare darm syndroom (IBS), prikkelbare blaas, menstruatiestoornissen, PMS
  • Spierpijnen in de 4 lichaamskwadranten met specifieke pijnlijke drukpunten, meestal symmetrisch aanwezig.
  • Gewrichtspijn, ontstekingen, rusteloze benen
  • Pijn verergert bij koude en stress, verbetert bij warmte
  • Vermoeidheid, ook vlak na het opstaan
  • Hoofdpijn
  • Slaapstoornissen: zowel het inslapen als doorslapen kan moeilijk gaan
  • Ochtendstijfheid en startstijfheid (na lang zitten of liggen)
  • Darmproblemen, zoals het prikkelbare darmsyndroom (IBS) dat een oorzaak kan zijn van maagpijn en een opgeblazen gevoel in de buik
  • Angststoornissen
  • Verhoogde pijnsensaties
  • Problemen met mentale processen zoals concentratie en geheugen door de aanwezigheid van hersenmist
  • Frustratie en stemmingswisselingen

Mogelijke oorzaken

  • Doorgemaakte infectie
  • Ontregeling van de hormonale balans
  • Een zware bevalling
  • Langdurige psychologische overbelasting, emotionele stress
  • Psychosociale factoren
  • Ontregeling van het immuunsysteem
  • Storingen in het metabolisme
  • Genetische predispositie
  • Milieuvervuiling. Ons intern milieu is een weerspiegeling van het extern milieu waarin we leven. Het lichaam is niet steeds in staat om te ontgiften van alle opgedane toxines vanuit het milieu rond ons.

Wat kan je zelf doen?

- Fibromyalgiepatiënten kunnen moeite hebben met het onderhouden van relaties vanwege de fysieke en emotionele belasting van hun aandoening. Seksualiteit kan een uitdaging zijn voor fibromyalgiepatiënten vanwege pijn, vermoeidheid en andere symptomen. Een open communicatie met je partner kan veel stress wegnemen.

- Maak keuzes en durf ‘nee’ te zeggen. Praat over je problemen en doe er iets mee.

- Probeer regelmatig te ontspannen wanneer je stress ervaart of verminder de bron van de stress.

- Stel geen te hoge eisen aan jezelf en sta jezelf toe om ook te genieten - Verdeel je energie, door je activiteiten te spreiden.

- Vermijd of verminder voedingsmiddelen die belastend kunnen zijn zoals alcohol, koffie, suikers, melkproducten en granen.

Kan acupunctuur helpen bij fibromyalgie?

Er zijn al een veelvoud aan studies gemaakt internationaal rond het effect van acupunctuur op pijn, welzijn, vermoeidheid, slaap, fysieke functie en stijfheid in fibromyalgie. Het American College of Rheumatology staaft dat acupunctuur de symptomen van fibromyalgie kan verzachten. In de Traditionele Chinese Geneeskunde is het de verbetering van de Qi flow en levensenergie die zorgt voor een verbetering van de klachten. Wanneer we de vertaalslag naar de westerse geneeskunde maken dan kunnen we de betrokkenheid van volgende systemen oplijsten waar acupunctuur een effect op heeft:

- het perifere en centrale zenuwstelsel

- het immuunsysteem

- pijnvermindering van spieren en gewrichten door het activeren van lichaamseigen pijnstillers

- lokale spanningsvermindering op de pijngevoelige punten door het aanprikken van ashi punten

- betere slaapkwaliteit

- verhoogde relaxatie door de aanmaak van serotonine (het gelukshormoon)

- emoties reguleren

 

De Traditionele Chinese Geneeskunde kijkt naar ziektes en symptomen vanuit een holistische visie waarbij de balans van de totale mens verstoord is. Dit houdt in dat elke persoon met fibromyalgie toch een ander klachtenpatroon kan hebben waarbij ook in de behandeling een andere nadruk kan liggen. De acupuncturist past de behandeling volledig op maat van het individu toe. Juist omdat de behandelmethode compleet op jou als individu wordt afgestemd, is het lastig om vooraf te zeggen hoeveel behandelingen je nodig zult hebben. Aangezien fibromyalgie een diep gewortelde aandoening is, kan de acupuncturist doorgaans pas na een aantal behandelingen zien hoe jouw lichaam op de acupunctuur reageert.

Qi stagnatie

Dit patroon ontstaat in het vroege stadium van fibromyalgie, meestal door een traumatische of stressvolle gebeurtenis waardoor de qi blokkeert en de Lever stagneert. De Lever is geassocieerd met woede, frustratie en onderdrukte emoties. Symptomen die samenhangen met Lever qi stagnatie zijn: migraine, wisselende vage pijnen, kloppende pijnen, angsten, spierstijfheid in nek en schouderregio, geïrriteerde darmen, wakker liggen in de nacht.

Milt qi deficientie (tekort)

In dit stadium is er een komen en gaan van de symptomen met klachten zoals: vermoeidheid, depressie, verteringsproblemen, opgeblazen buikgevoel. Dit kan ook mentale en psychologische problemen geven zoals onrust, vergeetachtigheid, hersenmist, moeilijke concentratie, zeurende hoofdpijn, spierzwakte, gevoelloosheid, veel dromen, depressie, niet uitgerust voelen na de nacht. Als het patroon blijft duren komt er meer damp in de meridianen waardoor er meer last kan ervaren worden bij koud en vochtig weer.

Koude in de meridianen door bloeddeficiëntie

Door de verminderde energetische functie van Lever en Milt is er te weinig bloedproductie. Hierdoor vermindert de verwarmende functie van bloed waardoor de persoon pijn en stijfheid ervaart die verergert met koude. Bloed voedt het Hart onvoldoende waardoor er een slechte slaapkwaliteit is en kans op depressies.

Lever yin tekort

Door de gedaalde functie van de Milt en daarbij horende bloeddeficiëntie is er te weinig vocht en voeding voor de Lever. Ook de ontstane hitte door qi stagnatie door emotionele frustratie verbruikt de yin van de Lever.

Nier deficiëntie (yang, qi of essentie)

Bij langdurig bestaan van de ziekte geraken de vitale essenties opgebruikt en de Nieren uitgeput. Zij zijn de bron van zowel yin als yang en hebben een connectie met het Hart, Lever en Milt. Nier yang raakt eerst uitgeput met bloedstase tot gevolg.  Bloedstase zorgt voor een brandende of knagende pijn, gecombineerd met gevoelloosheid en tintelingen. Bij een falen van de Nier yang is er te weinig vuur beschikbaar. Dit geeft een verergering van allerlei klachten zoals impotentie, gedaald libido, lage rugpijn, pijnlijke knieën, rusteloze benen, warmte-opwellingen, nachtzweten, menstruele stoornissen en een geïrriteerde blaas.

Nier yin tekort

Door het chronische karakter van fibromyalgie is er een uitputting van de lichaamsvloeistoffen wat resulteert in een tekort van Nier yin. Dit wordt ook wel uitgeput Nier water genoemd. Doordat er te weinig koeling is door het water , rijzen er symptomen gerelateerd aan ‘leeg’ vuur zoals een droge keel, nachtzweten, oorsuizen, duizeligheid en een zwakke en pijnlijke rug.

Bron: BAF

Burn-out

Wat is een burn-out?

Burn-out betekent letterlijk opgebrand zijn, door alle reserves zijn gegaan. Geen energie meer hebben. Een burn-out wordt voorafgegaan door een lange periode van overbelasting door de combinatie van frustraties, stressfactoren en te hard werken. Het gevolg van de chronische overbelasting is dat men steeds meer moeite heeft om goed te kunnen functioneren. Om dit functioneren op peil te houden, moet men steeds harder werken. Hierdoor neemt de belasting geleidelijk toe en ontstaat er een neerwaartse spiraal.

Hoe ontstaat een burn-out?

Een burn-out ontstaat meestal in werksituaties door een chronische emotionele en lichamelijke overbelasting. Men wordt zwaarder belast dan men aan kan. Deze overbelasting kan zowel kwalitatief (het werk wordt als te moeilijk ervaren) als kwantitatief (het werk wordt als te veel ervaren) zijn. Ook speelt bij het ontstaan van een burn-out het karakter van een persoon mee. Men kan denken aan de volgende karaktereigenschappen: moeite met nee zeggen, alles (te) goed willen doen, graag gewaardeerd willen worden, meer willen doen dan men kan etc.

Verschijnselen van een burn-out

Het belangrijkste verschijnsel is vermoeidheid, gecombineerd met slaapproblemen. Mensen met een burn-out vertonen een negatieve en cynische houding en hebben een negatief zelfbeeld. Hiernaast kunnen de volgende klachten ontstaan: spierpijn, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, prikkelbaarheid, somberheid en moeilijk kunnen ontspannen, verhoogde aurousal (op scherp staan), rusteloosheid en allerlei nerveuze tics. Ook kunnen er maag-en darmproblemen komen, versnelde hartslag of ademhaling, hyperventilatie, menstruatie- en potentiestoornissen, verhoogde bloeddruk, verhoogd cholesterolgehalte en huidaandoeningen zoals eczeem.

Behandeling bij burn-out

Op de eerste plaats is het belangrijk uit de neerwaartse spiraal te komen door bij te gaan tanken, op adem te komen, de rust te krijgen die men nodig heeft, het energieverlies aan te vullen. Vervolgens is het belangrijk te onderzoeken, vaak met hulp van mentale begeleiders, welke situatie op het werk verantwoordelijk is voor het ontstaan van deze neerwaartse spiraal en hoe er vervolgens mee om te gaan. Zo kan de probleemsituatie worden opgelost en het energielek als het ware gedicht worden.

Wat kan Acupunctuur doen bij burn-outklachten?

De belangrijkste klacht bij mensen met een burn-out is de grote vermoeidheid, de leegte aan energie. Hierin kan acupunctuur ondersteunen. De acupuncturist prikt bepaalde punten aan die ervoor gaan zorgen dat het lichaam weer beter gaat functioneren en daardoor weer effectiever werkt in de aanmaak van energie. Men helpt de energievoorraden weer aan te vullen. Als men meer energie krijgt, gaan alle fysiologische processen in het lichaam weer beter werken, waardoor de symptomen die horen bij ‘arousel’ (het op scherp staan), kunnen gaan afnemen (Hierbij bedoelen we de symptomen als slapeloosheid, verhoogde bloeddruk, hartkloppingen, te gespannen spieren etc.) Men kan zich meer ontspannen, en daardoor weer meer ontspannen naar de situatie kijken en gaan onderzoeken hoe men in deze neerwaartse spiraal gekomen is. Acupunctuur werkt ook goed bij pijnklachten. Volgens de visie van de Traditionele Chinese Geneeswijzen (TCG) ontstaan pijnklachten door het niet goed stromen van energie (Qi) en bloed (Xue). Als iemand te weinig energie heeft, kan deze energie ook niet goed stromen. Denk maar aan een beekje waar te weinig water doorstroomt en er op allerlei plaatsen water in plasjes blijft staan. Het water stagneert. Bij de energie in ons lichaam is dit hetzelfde. Door het herstellen van deze stagnatie via het verbeteren van de hoeveelheid energie in het lichaam, herstelt acupunctuur de Qi en Xue stroom en verdwijnt de pijn.

Bron BAF